"Polifonia pamięci na granicach karpackich światów" - wystawa fotografii Tomasza Kośka
Tym razem, inaczej niż zwykle, chcielibyśmy zaprosić Was do Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie. W Bieszczadzkim Uniwersytecie Ludowym tworzymy przestrzeń dla ludzi chcących realizować swoje pasje. W rozwoju swoich zainteresowań mamy przyjemność wspierać dra Tomasza Kośka.
Na jednym ze szczytów w Beskidach Wschodnich (zwanych w Polsce Bieszczadami) spotykają się granice trzech państw: Polski, Ukrainy i Słowacji. Ustawiono na nim granitowy obelisk z godłami wspomnianych państw. Góra i jej najbliższe okolice wzdłuż głównego grzbietu karpackiego tworzą dział wodny, oddzielający zlewnie mórz Bałtyckiego i Czarnego. Ów wododział, w sensie symbolicznym, dzieli także pamięci społeczne mieszkańców tego karpackiego pogranicza.
Jeszcze na początku XX w. tereny te znajdowały się w granicach jednego organizmu państwowego, tj. Cesarstwa austro-węgierskiego. Na przestrzeni ostatniego wieku, wskutek zmian społeczno-politycznych, wokół wododziału powstawały i upadały kolejne państwa. W niedalekiej przeszłości te wielokulturowe przestrzenie, stanowiące peryferia w stosunku do politycznych centrów, naznaczone zostały Zagładą ich żydowskich i romskich mieszkańców, a także masowymi deportacjami miejscowych społeczności.
Dziś, w promieniu 50 km od Krzemieńca znajdziemy niezliczone ślady po byłych mieszkańcach tych terenów oraz upamiętnienia nawiązujące do (nie)istniejących państw i celebrowanych przez nie wydarzeń historycznych.
Pogranicza państw narodowych wokół karpackiego wododziału stanowią przestrzenie nachodzących na siebie różnych i płynnych interpretacji przeszłości i polityk pamięci. Miejscami pamięci są zarówno same granice, jak i ich nasycone narodową symboliką i upamiętnieniami przygraniczne krajobrazy. Wskutek przesunięć granic, migracji, przemytu, relacji matrymonialnych pamięć na karpackim pograniczu wybrzmiewa wielogłosem. W terenie nietrudno dostrzec zderzenia oficjalnych pamięci – tych narodowych i państwowych, z nieoficjalnymi, przemilczanymi, oddolnymi.
Za pomocą obrazu, dźwięku i instalacji komentujemy ślady przeszłości, powstających i upadających państw i reżimów pamięci. Zdajemy relację z polifoniczności pamięci na karpackim pograniczu – patchworku, po którym można się poruszać wieloma ścieżkami. Jedną z nich proponujemy na wystawie.
Edyta Salnikow, dr Tomasz Kosiek
Link do wydarzenia: https://tiny.pl/cc8pb
Edyta Salnikow, dr Tomasz Kosiek
Link do wydarzenia: https://tiny.pl/cc8pb
